Togi i birety - kiedyś noszone na co dzień, dziś od święta

Są obszyte futrem królika lub gronostaja. mają aksamitne wstawki oraz hafty. Ubiera się je na specjalne okazje, jak inauguracja roku akademickiego.

- Toga JM Rektora ma kolor czerwony i przybrana jest gronostajami. Togi panów prorektorów są natomiast bordowe -wymienia Agnieszka Książkiewicz z biura prasowego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. - Togi ubierane są podczas ważnych uroczystości uniwersyteckich, jak np. inauguracja roku akademickiego, nadanie tytułu doktora honoris causa czy absolutoria. Podobnie wygląda odświętny ubiór władz i wykładowców akademickich na Uniwersytecie Ekonomicznym. Rektor nosi bordową togę z peleryną z królików nazywaną mucetą. Dawniej muceta była wykonywana z gronostajów. Do tego zakłada ciemnoczerwony biret. Togi prorektorów są czarne z ciemnoczerwonymi mankietami i mucetami. W komplecie jest czarny biret z czerwonym obszyciem. Czarne togi z obszyciami i mucetami w kolorach swoich wydziałów noszą natomiast dziekani. Ich birety również mają obszycia w odpowiednich dla każdego z pięciu wydziałów kolorach. - Studenci togi wypożyczają tylko na absolutoria, natomiast specjalnie dla nich zamawiane są birety - czarne z logo uczelni i frędzlem w kolorze wydziału - mówi Iwona Cieślik z UE. - Togi od lat pozostają niezmienne, zamówione zostały tak dawno, że nikt nie pamięta już gdzie. Jednym z niewielu miejsc, gdzie można kupić lub wypożyczyć togę jest sklep państwa Gubańskich, który od 2004 roku działa przy ulicy Bułgarskiej. W ich magazynie na wypożyczenie czeka półtora tysiąca szat. - Zainteresowanie jest sezonowe i przypada na maj oraz czerwiec. Często terminy wydarzeń na poznańskich uczelniach pokrywają się, dlatego musimy mieć tak duży zapas-mówi Tomasz Gubański. Birety są szyte z tkanin poliestrowych, które łatwo można wyczyścić. W zależności od zamówienia zdobią je hafty, obszycia lub kolorowe frędzle. - Birety zostały do nas przy-wiezione z Ameryki, a w Polsce są popularne od około 25 lat. Wcześniej noszone były kwadratowe czapki, które rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza próbuje od kilku lat przywrócić - mówi Tomasz Gubański. Pomysł ten pochwala prof. Grzegorz Łukomski z Instytutu Kultury Europejskiej UAM. - Tu są nasze korzenie i tradycje, więc warto je pielęgnować - podkreśla profesor Łukomski. - Uniwersytet Jagielloński jako pierwszy w Polsce przejmował wzorce od zachodnich uczelni, które powstawały jeszcze w średniowieczu. Stroje były wzorowane na strojach duchownych, bo pierwszymi wydziałami były właśnie teologia oraz prawo oraz medycyna. Wydziały dbały, aby każdy z nich miał swój osobny kolor, ponieważ zarówno studenci, jak i wykładowcy średnio-wiecznych uniwersytetów nosili togi i birety na co dzień.